پالئوپالینولوژی و پالئوبیوژئوگرافی سازند جیرود (دونین پسین) در برش کلاریز، شمال خاوری دامغان، البرز مرکزی

Authors

مرتضی یوسفی

سیدحسین هاشمی

abstract

سازند جیرود در برش کلاریز، شمال خاوری دامغان، از 220 متر تناوب کنگلومرا، کوارتزیت، ماسه­های قرمز و قهوه­ای در قاعده و در ادامه آهک­های فسیل­دار تیره رنگ با میان لایه­هایی از شیل­های نازک لایه تیره تشکیل شده است. در این محل مجموعه مذکور با ناپیوستگی فرسایشی روی سازند میلا و ظاهراً به صورت تدریجی زیر آهک­های سازند مبارک قرار دارد. پالینومورف­های متنوعی با حفظ­شدگی نسبتاً خوب شامل 13 جنس و 26 گونه از میکروفیتوپلانکتون­ها (4 جنس و 9 گونه سیست پرازینوفیت و 9 جنس و 17 گونه آکریتارک)، اسپورها (منحصراً شامل 14 جنس و 21 گونه از اسپورهای ترایلت) و اسکلوکودونت­ها در نهشته­های مورد مطالعه وجود دارد. علاوه بر این، کریپتوسپورها نیز، البته با فراوانی نسبی کمتر، دیده می­شوند. با توجه به حضور فرم­های فسیلی شاخص مانند: cymatiosphaeraperimembrana, papulogabata annulata, tornacia sarjeantii, unellium lunatum, unellium piriforme,deltotosma intonsum, geminospora lemurata, densosporites spitsbergensis, cymbosporites catillus, punctatisporitesplanus  سن دونین پسین (فرازنین تا اوایل فامنین) برای رسوبات مورد مطالعه در نظر گرفته می­شود. عدم حضور اسپور شاخص retisporalepidophytaدر پالینوفلورای سازند جیرود، وجود نهشته­های اواخر فامنین در این برش چینه­شناسی را با تردید مواجه می­کند. در این برش، پالینومورف­های موجود در نمونه­های مختلف شبیه به یکدیگر بوده و مجموعه نسبتاً یکنواختی را تشکیل می­دهند که به صورت یک اجتماع فسیلی غیر رسمی (assemblage zone i) معرفی شده است. حضور همزمان اسپورها و پالینومورف­های دریایی، معرف تشکیل رسوبات سازند جیرود در محیط دریایی حاشیه قاره­ایست. وجود اسپورهای متعلق به progymnospermopsida, cycadopsida, zosterophyllopsida, rhyniopsida, filicopsida, lycopsida, barinopsida, equisetopsida, نشان دهنده وجود نمونه­هایی از گیاهان مذکور در پوشش گیاهی اطراف محیط تشکیل رسوبات سازند جیرود در برش مورد مطالعه است. فراوانی فرم­هایی از قبیل densosporites, punctatisporites, geminospora, cymbosporites,در این مطالعه نشان می­دهد گیاهان منتسب به lycopsida و filicopsida در پوشش گیاهی اطراف محیط مذکـور فراوان­تر بودند. مقایـسه پالینومورف­های مورد مطالـعه با پالینومورف­های تقریباً همزمان مناطق دیگر ایران و جهان بیانگر شباهت قابل توجه با پالینومورف­های موجود در نهشته­های دونین بالایی البرز، ایران مرکزی و غرب استرالیا است. بر این اساس احتمالاً ایران و استرالیا در این زمان در عرض­های جغرافیایی تقریباً مشابهی قرار داشتند و راه­های ارتباطی (مسیرهای مهاجرت) بین البرز و ایران مرکزی وجود داشت.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

زیست زون‌بندی سازند جیرود در البرز خاوری (منطقه دامغان) براساس بازوپایان

سازند جیرود گسترش وسیعی در منطقه دامغان دارد. از نظر سنگ شناختی، این سازند به‌طور عمده از آهک، آهک مارنی، شیل و ماسه سنگ کوارتزیتی تشکیل شده است و ستبرای آن از 10 تا حدود 200 متر تغییر می‌کند. بازوپایان سازند جیرود در جنوب باختر، شمال و شمال خاور منطقه دامغان (برش‌های دروار، سیمه کوه و ده‌ملا) مورد مطالعه قرار گرفتند و گونه‌های زیر در آنها شناسایی شدند: Schellwienella sp., </...

full text

بازوپایان و کنودونت‌های سازند مبارک (کربنیفر پیشین) در برش کلاریز شمال دامغان

بررسی بازوپایان و کنودونت‌های سازند مبارک در برش کلاریز سن تورنزین پیشین تا ویزئن میانی را نشان می‌دهد. گونه‌هایی نظیر  Bispathodus aculeatus aculeatus, Bi. stabilis, Spinocarinifera nigra, Shumardella sp. سن تورنزین پیشین را برای قاعده برش نشان می‌دهند. همچنین سن بخش میانی با یافته‌شدن گونه‌هایی مانند Tomiproductusvaughani, Tomiopsis sp., Polygn...

full text

چینه نگاری سکانسی و دیاژنز سازند جیرود (دونین پسین) در البرز مرکزی

ایران از نظر ساختاری به چندین حوضه رسوبی- زمین ساختی تقسیم شده است که حوضه البرز در بخش شمالی آن دارای روند کلی شرقی- غربی بوده و به سه بخش البرز شرقی، مرکزی و غربی تقسیم می شود و ناحیه مورد مطالعه در البرز مرکزی قرار دارد. در این مطالعه سازند جیرود در نواحی دهملا (جنوب غرب شاهرود)، تویه دروار (جنوب غرب دامغان)، شهمیرزاد (شمال سمنان) و ناحیه آبنیک (شمال شرق تهران) جهت شناسایی رخساره ها، محیط رس...

اثرشناسی سازند جیرود در رخداد انقراض هانگنبرگ (فامنین- تورنزین)، برش زایگون، البرز مرکزی

در این مقاله بررسی دقیق اثرشناسی (Ichnology) نهشت‌های سازند جیرود به سن دونین پسین در برش شمال روستای زایگون در البرز مرکزی انجام شده است. سازند جیرود در این برش چینه‌شناسی مجموعه گوناگونی از اثر فسیل‌ها دارد که در بردارنده 14 اثرجنس با 23 اثرگونه است. این اثرفسیل‌ها نشان‌دهنده رفتارهای پناهگاهی، تغذیه‌ای، گریزینگ، تعادلی و فراری هستند و شامل:  Arenicolitesisp., Asterosoma...

full text

چینه‌نگاری سنگهای دونین بالایی در برش کلاریز

نهشته‌های سازند جیرود در برش کلاریز  با توالی نسبتاً ستبری از ماسه‌سنگ، شیل و سیلتستون سرخ، سفید و قهوه‌ای رنگ آغاز می‌شود و در ادامه به لایه‌های دولومیتی زرد رنگ، آهک، آهکهای شیلی و مارنی فسیل‌دار تبدیل می‌گردد. این سازند با ناپیوستگی فرسایشی بر روی سازند میلا واقع شده و به طور پیوسته با آهکهای سازند مبارک پوشیده می‌شود.  در این توالی، فسیلهای فراوان و متنوعی از کنودونتها و بازوپایان شناسایی شد...

full text

پالینواستراتیگرافی سازند دلیچای در برش طالو (در شمال خاوری دامغان)، برمبنای داینوفلاژله‌ها

به منظور بازنگری سازند دلیچای در البرز مرکزی، برش طالو در 24 کیلومتری شمال خاوری دامغان، مورد مطالعه پالینولوژیکی قرار گرفت. ترکیب‌سنگی اصلی سازند در این برش، مارن خاکستری متمایل به سبز و آهک مارنی خاکستری است و ستبرای آن 168 متر اندازه‌گیری شد. از 35 نمونه انتخاب شده از کل برش، 21 نمونه دارای پالینومورف و 14 نمونه آن  بدون هر گونه فسیل بود. از بین نمونه‌های دارای فسیل به دلیل این که گروه داینو...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
یافته های نوین زمین شناسی کاربردی

Publisher: دانشگاه بوعلی سینا

ISSN 2228-5873

volume 8

issue 15 2014

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023